سدیم ساخارین به عنوان یک شیرین کننده غیر مغذی در صنعت غذا و دارو مورد استفاده قرار می گیرد. این ترکیب در محصولاتی مانند مربا، آدامس و نوشیدنی های رژیمی و داروهایی مانند شربت سرفه و برخی از قرص ها استفاده می شود.
این شیرین کننده نسبت به شکر معمولی شیرین تر است. سطح قند خون را بالا نمی برد و مانند تمام شیرین کننده های مصنوعی کالری بسیار پایینی دارد اما در غلظت های بسیار بالا طعم تلخ یا فلزی را به مواد غذایی اضافه می کند. سدیم ساخارین هنگامی که گرم می شود ناپایدار است اما با دیگر مواد غذایی و افزودنی های مجاز وارد واکنش نمی شود. این امر باعث کمک می کند که به عنوان یک شیرین کننده و افزودنی غذایی ماندگاری مواد غذایی را افزایش دهد.
این شیرین کننده غیرمغذی برای اولین بار در سال ۱۸۷۸ توسط محقق کنستانتین فهلبرگ در حالی که مشغول کار بر روی مشتقات زغال سنگ در آزمایشگاه بود کشف شد. سپس استفاده از آن در طول کمبود قند در جنگ جهانی اول گسترده شد. محبوبیت این ماده در طول سال های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ در میان افراد و به ویژه افراد دیابتی و یا افرادی که از رژیم های لاغری پیروی می کردند به دلیل داشتن کالری پایین افزایش یافت.
خواص سدیم ساخارین
همانطور که می دانید این شیرین کننده مصنوعی به عنوان اولین جایگزین قند مصنوعی هنوز هم به عنوان جایگزین خوشمزه تر و ایمن تر شکر در حال استفاده و دارای محبوبیت بسیار است. این شیرین کننده ی رنگ است و تا چند روز در هوای خشک قابل نگه داری است اما باید در ظرف محکم در بسته ذخیره شود.
مزایای استفاده از سدیم ساخارین
قابلیت ترکیب شدن
از مهمترین مزایای سدیم ساخارین می توان به قابلیت ترکیب شدن آن با سایر مواد غذایی و شیرین کننده های دیگر اشاره کرد. این شیرین کننده بدون انجام واکنش با سایر شیرین کننده ها ترکیب می شود و فقط طعم شیرین را افزایش می دهد. این شیرین کننده اغلب همراه با آسپارتام در نوشابه های گازدار و رژیمی استفاده می شود. این شیرین کننده اطمینان می دهد که این محصولات در صورت ماندگاری برای مدت طولانی شیرینی خود را حفظ کنند زیرا همانطور که می دانید آسپارتام بسیار ناپایدار است و برای مدت کوتاهی قابلیت شیرین کنندگی خود را حفظ می کند.
قابل استفاده برای افراد دیابتی
مصرف این شیرین کننده مصنوعی به دلیل اینکه تاثیری بر روی قند خون ندارد می تواند به عنوان یک ماده مصرفی برای بیماران مبتلا به دیابت در نظر گرفته شود. بنابراین مصرف محصولات تولید شده با سدیم ساخارین می تواند به نفع دیابتی ها باشد زیرا این ماده به طور مستقیم از طریق دستگاه گوارش انسان بدون اینکه هضم شود دفع می گردد. همچنین این شیرین کننده به دلیل نداشتن کالری و فقط به دلیل داشتن طعم شیرین می تواند باعث آزاد شدن انسولین در بدن انسان شود.
موارد استفاده از سدیم ساخارین
سدیم ساخارین در بسیاری از مواد غذایی رژیمی، شربت ها، مواد غذایی پخته شده، بستنی و دیگر غذاها و نوشیدنی ها قابل استفاده است. ساخارین خالص به اندازه کافی محلول در آب نیست تا در مواد غذایی قابل استفاده باشد اما نمک سدیم آن حاوی خواص لازم جهت استفاده به عنوان شیرین کننده مصنوعی است.
این شیرین کننده مصنوعی اغلب توسط افرادی استفاده می شود که می خواهند مصرف شکر و کالری خود را محدود کنند اما هنوز هم علاقه دارند مواد غذایی و نوشیدنی های دارای طعم شیرین را مصرف کنند. در حالی که بیشترین مقدار سدیم ساخارین تولیدی در صنعت غذا مورد استفاده قرار می گیرد، این ماده در صنایع شیمیایی و کشاورزی به عنوان یک ماده کمکی برای تولید آفت کش ها و همچنین به عنوان بخشی از محلولی که برای پوشش فلزات مانند طلا و نیکل استفاده می شود نیز قابل استفاده است.
ایمنی سدیم ساخارین
سدیم ساخارین هم اکنون یکی از پنج شیرین کننده مصنوعی مورد تأیید در جهان است و همچنین یک افزودنی غذایی تأیید شده در اروپا و بیشتر کشورهای جهان است. اما این شیرین کننده نیز مانند همه مواد غذایی مصنوعی دارای عوارض جانبی احتمالی است.
محققان مصرف این شیرین کننده را برای زنان باردار، مادران شیرده و نوزادان و کودکان محدود اعلام کرده اند. این امر به دلیل احتمال ایجاد واکنش های آلرژیک است زیرا سدیم ساخارین در طبقه بندی ترکیبات معروف به سولفونامیدها قرار گرفته است که می تواند باعث واکنش های آلرژیک مانند سردرد مشکلات تنفسی و اسهال شود.
