• آیا آب اکسیژنه همان وایتکس است؟
• نحوه تمیز کردن با آب اکسیژنه
• وایتکس
• آب اکسیژنه چیست
• تفاوت آب اکسیژنه و وایتکس

آب اکسیژنه و وایتکس دو ماده پرکاربرد هستند که ترکیبات شیمیایی متفاوتی دارند. وایتکس نام تجاری محلول رقیق شده هیپوکلریت سدیم است. هیپوکلریت سدیم یک ترکیب یونی معدنی متشکل از یون های سدیم و هیپوکلریت است، در حالی که آب اکسیژنه یک ترکیب معدنی با فرمول شیمیایی H2O2 است. هیپوکلریت سدیم و آب اکسیژنه هر دو عامل اکسید کننده قوی هستند. در ادامه این مقاله با این دو ماده بیشتر آشنا خواهیم شد و تفاوت آنها را بیان خواهیم کرد.

آب اکسیژنه چیست؟

پراکسید هیدروژن نام علمی آب اکسیژنه است که یک مایع تقریبا بی رنگ است. این مولکول معمولاً در دمای اتاق در حالت مایع است. معمولاً به عنوان ضد عفونی کننده یا سفید کننده استفاده می شود و کاربردهای مهمی در پاکسازی و صنایع دارد. قبلاً به عنوان ضدعفونی کننده روی زخم ها استفاده می شد.

فرمول شیمیایی پراکسید هیدروژن همان طور که در بالا ذکر شد H2O2 است که نشان می دهد مولکول آن دارای دو اتم هیدروژن و دو اتم اکسیژن است. اتم های هیدروژن پیوندهای هیدروژنی تشکیل می دهند و ساختار منحصر به فردی را ایجاد می کنند. این مولکول بسیار ناپایدار است.

ساختار پراکسید هیدروژن غیر مسطح است، به این معنی که سه بعدی است و در یک شکل متقارن پیچ خورده رخ می دهد، به این معنی که دو مولکول اکسیژن در مرکز با دو مولکول هیدروژن در گوشه های مخالف پیوند دوگانه دارند.

آب اکسیژنه در آب به سرعت تجزیه می شود. هنگامی که با سایر ترکیبات واکنش می دهد و اکسید می شود، به سرعت در هوا تجزیه می شود. دارای نقطه جوش 150.2 درجه سانتیگراد و نقطه ذوب -0.43 درجه سانتیگراد با وزن مولکولی 4.0147 گرم بر مول است. استنشاق حتی مقادیر کمی بخار از پراکسید هیدروژن می تواند باعث تحریک ریه یا حتی آسیب دائمی شود، بنابراین این مولکول باید با احتیاط مورد استفاده قرار گیرد. غیر خورنده است و به عنوان یک سرطان زا طبقه بندی نمی شود.

با توجه به فرمول آب اکسیژنه، تنها یک اکسیژن اضافی به یک مولکول آب متصل است که یک اتصال نسبتاً ناپایدار دارد. آب اکسیژنه به آب و یک اتم اکسیژن تجزیه می شود. اگر میکروب ها در دسترس باشند، اتم اکسیژن اغلب با سلول های باکتریایی، قارچی یا ویروسی واکنش نشان می دهد که آنها را از بین می برد. این به عنوان ضدعفونی اکسیداتیو شیمیایی شناخته می شود. این یک تجزیه گرمازا است، به این معنی که در این فرآیند گرما تولید می کند.

وایتکس چیست؟

وایتکس یک افزودنی برای لباسشویی است که به از بین بردن لکه ها از طریق یک واکنش شیمیایی کمک می کند. وایتکس تقریباً همیشه به شکل مایع است. ارزان و به آسانی در دسترس است. لباس ‌ها و سطوح مختلف اطراف خانه را تمیز می ‌کند. نقطه قوت وایتکس نیز نقطه ضعف آن است. در صورت عدم استفاده صحیح، وایتکس می تواند منجر به تغییر رنگ، محو شدن و حتی ایجاد سوراخ شود. لباس های رنگی یا طرح دار ممکن است برای همیشه آسیب ببینند.

وایتکس حاوی ماده فعال هیپوکلریت سدیم رقیق شده با آب است، که بسیار قدرتمند است. هیپوکلریت سدیم این نمک سدیم اسید هیپوکلرو است. این ترکیب دارای فرمول شیمیایی NaOCl است. جرم مولی آن 74.44 گرم بر مول است. به طور کلی، هیپوکلریت سدیم ناپایدار است. با این حال، شکل پنتا هیدرات آن پایدار است. علاوه بر این، فرم هیدراته آن دارای رنگ زرد مایل به سبز کم رنگ است و به صورت جامد ظاهر می شود. هیپوکلریت سدیم دارای بوی شیرین و کلر مانند است.

چند روش برای تهیه این ترکیب وجود دارد. می توان هیپوکلریت سدیم را از طریق واکنش بین نمک (NaCl) و ازن تهیه کرد. این یک روش ساده است اما برای اهداف تحقیقاتی مناسب است. برای کاربردهای صنعتی، وایتکساز طریق فرآیند هوکر تولید می شود. در این فرآیند گاز کلر از محلول رقیق هیدروکسید سدیم عبور داده می شود که هیپوکلریت سدیم و کلرید سدیم می دهد.

تفاوت بین آب اکسیژنه و وایتکس چیست؟

تفاوت اصلی بین آب اکسیژنه و وایتکس در این است که وایتکس می تواند گاز کلر را آزاد کند، در حالی که آب اکسیژنه نمی تواند گاز کلر را آزاد کند. علاوه بر این، هیپوکلریت سدیم اثر سفید کنندگی و پاک کنندگی قوی تری نشان می دهد و اثر اکسیداتیو آن نسبتاً بیشتر از پراکسید هیدروژن است. آب اکسیژنه به عنوان یک ضد عفونی کننده ملایم مفید است، در حالی که هیپوکلریت سدیم برای ضدعفونی کردن آب، سفید کردن کاغذ، نگهداری مواد غذایی، اقدامات پزشکی و غیره مفید بوده و مورد استفاده قرار می گیرد.

• گلیسیرین
• گلیسیرین چیست؟
• کاربرد گلیسیرین
• خواص گلیسیرین
• فواید گلیسیرین

گلیسیرین به عنوان یک نوع کربوهیدرات، مایعی بدون بو و رنگ و با مقداری خاصیت چسبندگی است که طعم شیرین دارد. این ماده به عنوان پایه و اساس تمام چربی های حیوانی و روغن های گیاهی در نظر گرفته می شود زیرا اغلب به عنوان یک محصول جانبی در صابون سازی بدست می آید. البته بیشترین میزان گلیسیرین موجود در بازار از هیدرولیز چربی ها و روغن ها و در مقادیر کمتر از تخمیر مخمر، شکر یا نشاسته تولید می شود.

این ترکیب به عنوان یک عنصر در انواع محصولات غذایی و نوشیدنی برای کمک به حفظ رطوبت، جلوگیری از تبلور قند و افزایش حجم، نرمی و بهبود بافت در انواع شیرینی و کیک استفاده می شود. البته به صورت مصنوعی این مایع غیر سمی را می توان به وسیله پروپیلن نیز تولید کرد. این ترکیب با آب مخلوط های قابل امتزاج ایجاد می کند.

ساختار مولکول های گلیسیرین

گلیسیرین یک ترکیب پلی ال است که شامل سه گروه هیدروکسیل و سه اتم کربن است. هر گروه هیدروکسیل با یک اتم کربن پیوند کووالانسی دارد و به عنوان یک شیرین کننده و نگهدارنده مواد غذایی در صنعت غذا استفاده می شود. این ترکیب برای مصرف کاملا بی خطر است. در واقع، گلیسیرین را می توان به عنوان یک درشت مغذی طبقه بندی کرد. با این حال، توجه به این نکته مهم است که برخی از افراد ممکن است به این ماده حساسیت داشته باشند و برای چنین افرادی سمی در نظر گرفته می شود.

کاربردهای گلیسیرین

این کربوهیدرات را می توان به عنوان  یک عامل نگهدارنده و شیرین کننده و حجم دهنده در غذاها و نوشیدنی ها استفاده کرد. این ترکیب همچنین می تواند به نگهداری طولانی مدت برخی مواد غذایی کمک کند. همچنین در غذاهای کم چرب بسته بندی شده تجاری (مانند کلوچه ها) به عنوان حجم دهنده استفاده می شود. علاوه بر این، گلیسیرین به عنوان یک عامل قوام دهنده در لیکور استفاده می شود و برای محافظت از برخی از اشکال برگ گیاه، می توان از این ترکیب به همراه آب استفاده کرد.

گلیسیرین در هر قاشق چای خوری تقریباً 27 کیلو کالری دارد و شیرینی آن نیز به اندازه ای قابل قبول است که بتواند به عنوان جایگزین قند مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این باکتری های تشکیل دهنده پلاک که در حفره های دندانی فعالیت می کنند را تغذیه نمی کند بنابراین می تواند برای سلامت دندان ها نیز مفید باشد.

این ترکیب به دلیل داشتن خاصیت ضد میکروبی و ضد ویروسی اغلب برای درمان و ضدعفونی زخم ها و بریدگی ها استفاده می شود. محلول 85 درصد گلیسیرین اثرات ضد باکتریایی و ضد ویروسی را نشان می دهد و زخم های ضدعفونی شده به وسیله این محلول عموماً پس از یک بازه زمانی تقریبی 2 ساعتی کاهش التهاب را نشان می دهند.

به همین دلیل، معمولاً در مواد مراقبت از زخم، از جمله ورقه های هیدروژل مبتنی بر گلیسیرین برای سوختگی و سایر محصولات مراقبت از زخم استفاده می شود. به استثنای سوختگی‌ های درجه سه، این محلول برای تمام انواع درمان زخم مجوز دارد و برای بسته ‌بندی پوست اهدایی که در پیوند پوست استفاده می‌شود نیز به کار برده می ‌شود.

فواید گلیسیرین برای پوست

 به عنوان مرطوب کننده

گلیسیرین یکی از موثرترین مرطوب کننده هاست زیرا به پوست شما کمک می کند رطوبت هوا را جذب کند و به عنوان یک مرطوب کننده (ماده ای که رطوبت را حفظ یا نگه میدارد) عمل می کند و از تبخیر شدن آب موجود در پوست شما جلوگیری می کند.

درمان ضد پیری

استفاده از این ماده خطوط ریز را به مرور زمان کاهش دهد، زیرا پوست شما را مرطوب می‌کند و با پر کردن ترک‌های ریز پوست، خاصیت ارتجاعی را بهبود می‌بخشد. به همین دلیل است که گلیسیرین به عنوان یک درمان محبوب ضد پیری در طول سال ها مورد استفاده قرار گرفته است.

مبارزه با بیماری های پوستی

تحقیقات نشان داده است که این محلول برای بیماری پوستی مانند پسوریازیس اثر درمانی دارد. گلیسیرین به سلول های پوست کمک می کند تا طبق برنامه منظم خود بالغ شوند که این بسیار مهم است زیرا در پسوریازیس، سلول های پوست قبل از رسیدن به بلوغ کامل شروع به ریزش می کنند و در نتیجه باعث ایجاد پوست ضخیم و پوسته پوسته می شوند. استفاده از گلیسیرین اجازه می دهد تا سلول ها به کامل بالغ شوند و از ریزش غیر طبیعی نیز جلوگیری می کند. با کمک به بهبود پوست و روند ترمیم و بازسازی پوست به مبارزه با عفونت های قارچی مانند اگزما نیز کمک می کند.