سوربیتول یک ترکیب شیمیایی آلی متعلق به گروه قند های الکلی است که از احیای گلوکز و تبدیل یک گروه آلدئیدی به گروه هیدروکسیل به دست می آید. این ترکیب معمولاً از نشاسته ذرت یا سیب زمینی استخراج می شود و در طبیعت نیز وجود دارد و می توان آن را در میوه هایی مانند آلو خشک، گلابی، هلو، گیلاس و زردآلو یافت.

سوربیتول به طور گسترده ای به عنوان یک افزودنی غذایی شناخته می شود و تحت نام E420  مورد استفاده قرار می گیرد. اما این تنها کاربرد این ماده منحصر به فرد نیست. جای تعجب ندارد که همچنان محبوبیت آن در حال افزایش است.

 خواص سوربیتول

سوربیتول به شکل یک پودر سفید بی بو یا گرانول با طعم شیرین است. گاهی اوقات به صورت مایع نیز در دسترس است. بیشتر موارد استفاده از سوربیتول به طعم شیرین آن مربوط می شود. با این حال، شیرین تر از شکر نیست. شیرینی آن 50 تا 60 درصد ساکارز است. همچنین پس از مصرف در دهان اثر خنک کنندگی دارد که می تواند مزه های ناخوشایند دیگر مانند ساخارین را بپوشاند.

علاوه بر این، سوربیتول در آب بسیار محلول است و فقط کمی در اتانول حل می شود. در دماهای بالا پایدار است و از نظر شیمیایی خنثی است. سوربیتول نه تنها بر طعم، بلکه بر بافت محصول نیز تأثیر می گذارد. خاصیت پرکنندگی، تثبیت کنندگی و مرطوب کنندگی دارد. به دلیل خاصیت رطوبت گیری به عنوان تثبیت کننده رطوبت نیز عمل می کند.

کاربردهای سوربیتول

همانطور که در بالا ذکر شد، سوربیتول کاربردهای مختلفی در صنایع غذایی (به عنوان شیرین کننده و بافت دهنده) دارد. در اینجا مهمترین کاربردهای آن ذکر شده است.

در صنایع غذایی

سوربیتول به عنوان E420 یکی از مواد تشکیل دهنده بسیاری از غذاها است. به محصولات اضافه می شود تا شیرینی مناسب را به آنها بدهد. از آنجاییکه مانع از دست دادن رطوبت خواهد شد، به محصولاتی که در صورت نگهداری طولانی مدت سفت می شوند نیز اضافه می شود.

سوربیتول به دلیل کالری کمی که دارد (30 تا 35 درصد کمتر از شکر) یکی از مواد تشکیل دهنده بسیاری از محصولات کم کالری مانند نوشیدنی های رژیمی و بستنی است. علاوه بر این، در ترکیب آدامس های بدون قند گنجانده شده است. سوربیتول دارای شاخص گلیسمی پایینی است بنابراین در محصولات دیابتی ها مانند شکلات، مربا و ژله نیز یافت می شود. همچنین اغلب در تولید شیرینی مانند کیک یا شکلات به دلیل جلوگیری از خشک شدن و از دست دادن رطوبت در حین نگهداری مورد استفاده قرار می گیرد.

در صنعت لوازم آرایشی و بهداشتی

یکی دیگر از کاربردهای محبوب سوربیتول در لوازم آرایشی است. در تولید لوازم آرایشی، سوربیتول یک مرطوب کننده، نرم کننده و غلیظ کننده است که روی پوست و مو و همچنین بافت محصول تاثیر می گذارد. سوربیتول همچنین بر عمر ماندگاری محصولات آرایشی و بهداشتی تأثیر می گذارد، زیرا امولسیون ها را تثبیت می کند و از خشک شدن مواد آرایشی محافظت می کند.

سوربیتول به دلیل اثر مرطوب کنندگی که دارد، در بسیاری از کرم ‌ها، شامپوها یا لوسیون‌ ها گنجانده شده است. نه تنها پوست را مرطوب می کند، بلکه پوست را صاف و بهبود می بخشد. همچنین به دلیل طعم شیرین آن به محصولات بهداشت دهان مانند خمیر دندان یا دهان شویه نیز اضافه می شود.

در صنعت داروسازی و پزشکی

سوربیتول به عنوان یک ملین عمل می کند بنابراین در داروهای خوراکی یا تنقیه گنجانده می شود. همچنین به عنوان حامل در ساخت داروها به ویژه قرص ها و کپسول ها استفاده می شود. به عنوان جزئی از شربت ها، به نوبه خود از کریستالیزه شدن محتویات جلوگیری می کند.