اسید فسفریک صنعتی یک اسید بسیار مهم است که برای تولید بسیاری از محصولات مانند کودهای فسفاته و تصفیه سطوح فولادی برای جلوگیری از خوردگی استفاده می شود. اسید فسفریک را به شکل مایع متراکم در بازار یافت خواهید کرد. بسیاری از این اسید به عنوان اسید اورتوفسفریک یاد می کنند. این اسید از مواد سرطان‌ زا یا ژنوتوکسیک تشکیل نشده است، اما به دلیل احتمال سرطان‌ زایی در علم پزشکی شهرت دارد.

این اسید در صنایع شیمیایی به خصوص صنایع غذایی بسیار استفاده می شود. این ترکیب شیمیایی دارای دو گرید صنعتی و غذایی است. اسید فسفریک با درجه صنعتی که به نام اسید اتوفسفریک نیز شناخته می شود، یک اسید معدنی شفاف و بی رنگ با بافت چسبناک است. این اسید در گرید صنعتی یک مایع غیر فرار است که بیشتر در غلظت محلول مایع 75٪ تا 85٪ یافت در بازار می شود.

خواص شیمیایی اسید فسفریک

اسید فسفریک به دو شکل جامد کریستالی شفاف یا در حالت مایع بی رنگ و شفاف در بازار خرید و فروش می شود. در ادامه خصوصیات شیمیایی این ماده به تفکیک برای شما شرح داده شده است.

• فرمول خطی: H₃PO₄
• شماره CAS: 7664-38-2
• وزن مولکولی: 97.994 گرم بر مول
• بو: بی بو
• چگالی: 1.6845 g⋅cm^-3
• نقطه ذوب: 40 الی 42.4 درجه سانتی گراد
• نقطه جوش: 316.4 درجه فارنهایت
• حلالیت در آب: قابل امتزاج

کاربردهای اسید فسفریک صنعتی

این اسید کاربردهای بسیار زیادی را در صنایع شیمیایی دارد. بازار اسید فسفریک به دلیل رشد فزاینده در بخش کود احتمالا شاهد روند صعودی تقاضا در سال های پیش رو خواهد بود. این محصول یک اسید معدنی است که از سنگ های فسفات به دست می آید و بیشترین سهم را از نظر تولید و مصرف در بین تمام اسیدها به خود اختصاص داده است.

این اسید براساس گرید به دو دسته مواد غذایی و صنعتی تقسیم می شود. گرید غذایی اسید فسفریک به عنوان افزودنی غذایی در روغن های فرآوری گیاهی، طعم دهنده و عامل اسیدی در تولید نوشیدنی ها و تولید شکر استفاده می شود. در حالی که گرید صنعتی اسید فسفریک در تولید نیمه هادی ها، مواد پاک کننده خانه، کودها و غیره استفاده می شود. برخی از کاربردهای صنعتی اسید فسفریک عبارتند از:

از بین بردن زنگ

اسید فسفریک یکی از رایج ترین موادی است که ما در میان اسیدهای دیگر برای از بین بردن زنگ از فولاد، آهن و سایر فلزات از آن استفاده می کنیم. این اسید به راحتی با زنگ زدگی ها واکنش نشان می دهد. به طور معمول، پوشش زنگ روی فلز، اکسید آهن است که در واکنش با این اسید به فسفات آهن، یک ترکیب سیاه رنگ تبدیل می شود. هنگامی که این ترکیب سیاه رنگ را مشاهده کردید، می توانید به سادگی آن را پاک کنید و فلز دوباره جدید به نظر برسد.

مواد شیمیایی چند منظوره

این اسید همچنین به عنوان یک ماده شیمیایی چند منظوره در چندین مصارف صنعتی استفاده می شود. برای مثال اسید فسفریک گرید صنعتی را می توانید در محصولاتی مانند محصولات پاکسازی، مراقبت از مو، عطر، لوازم آرایش، مراقبت از پوست و لاک ناخن یافت کنید. عملکرد اصلی این اسید کنترل سطح pH این محصولات است.

مصارف دارویی

در صنعت داروسازی از اسید فسفریک به عنوان یک ماده واسطه استفاده می شود. این اسید را بیشتر در محلول های دندانپزشکی که برای تمیز کردن دندان ها استفاده می شوند، یافت خواهید کرد. همچنین بسیاری از داروهای ضد تهوع، محصولات دهان شویه و سفید کننده های دندان نیز معمولا حاوی اسید فسفریک هستند.

مصارف کشاورزی

بیشتر کودهایی که امروزه در صنعت کشاورزی استفاده می‌ شوند، حاوی این اسید هستند. علاوه بر این، اسید فسفریک صنعتی یک عامل طعم دهنده و افزودنی غذایی عالی در غذاهای مرغ و حیوانات نیز است.

اقدامات احتیاطی هنگام استفاده از اسید فسفریک

هنگام کار با اسید فسفریک صنعتی باید به نکات بسیار زیادی توجه داشته باشید. این اسید در گرید صنعتی بسیار خورنده است و ممکن است برای سلامتی عوارض جانبی به همراه داشته باشد. برای محافظت از پوست در برابر اسید فسفریک صنعتی، توصیه می شود از لباس های محافظ شیمیایی مانند چکمه، پیش بند و دستکش استفاده کنید. همچنین خرید تجهیزات محافظ پوست از جنس لاستیک طبیعی و پلی وینیل کلراید هنگام کار با این اسید بسیار توصیه می شود.

برای محافظت از صورت یا چشم در برابر این اسید، توصیه می کنیم از عینک ایمنی استفاده کنید. همچنین در کنار تهویه عمومی، استفاده از ماسک های تنفسی هنگام کار با این اسید نیز توصیه می شود. استنشاق بخارات این اسید مشکلات تنفسی ایجاد می کند.