الکل سنج وسیله ای ساده اما کاربردی است که یک نوع از آن مخصوص کاربردهای آزمایشگاه است و نوع دیگر که اغلب الکل سنج تجاری نامیده می شود برای استفاده در فعالیت های صنعتی است.
همانطور که از نام آن مشخص است الکل سنج برای اندازه گیری مقدار الکل در مایعات به کار برده می شود. این وسیله که به عنوان یک چگالی سنج نیز در نظر گرفته می شود از قوانین سیالات مبنی بر اینکه هر ماده ای که بر روی آب بتواند غوطه ور بماند دارای وزنی سبکتر از آب است، پیروی می کند و به عنوان یک چگالی سنج با استفاده از این وسیله مقدار ماده ناخالص را در آب خالص اندازه گیری می کنند.
انواع الکل سنج (Alcohol-meter)
الکل سنج به دو شکل در بازار موجود است:
- الکل سنج مکانیکی که از جنس پلاستیک یا شیشه ای است که به صورت صفر تا صد درجه بندی شده است و اغلب در بسیاری از کاربردها استفاده می شود.
- الکل سنج دیجیتال که سرعت بسیار بالا و خطای بسیار پایینی در تشخیص الکل دارد به عنوان محبوب ترین الکل سنج شناخته می شود.
ویژگی های الکل سنج
در آزمایشگاه های مواد غذایی هنگامی که در تولید محصولات خاص عمل تخمیر انجام می گیرد و الکل به عنوان یکی از محصولات تخمیر تولید می شود از الکل سنج برای تعیین مقدار الکل محصولات استفاده می شود.
الکل سنج به عنوان یک وسیله پرکاربرد در صنعت غذا و ازمایشگاه های بیولوژیک دارای تقسیم بندی است که تقسیم بندی های گوناگونی دارد. به عنوان مثال صفرتا صد، صفر تا 96 براساس استاندارد روسی و یا صفر تا 50 و یا حتی صفر تا 25 تقسیم بندی های مختلفی است که در انواع الکل سنج های موجود در بازار وجود دارد.
مسئولان آزمایشگاه برای اطمینان از سالم بودن الکل سنج، الکل سنجی را که درجه بندی آن براساس صفر تا صد است را درون آب آشامیدنی می اندازند و نتیجه را این گونه بررسی می کنند که اگر صفر نشانه گر با سطح آب یکی شود الکل سنج سالم است و می توان از ان استفاده کرد.
از این وسیله علاوه بر استفاده در آزمایشگاه در پزشکی قانونی برای اندازه گیری الکل در خون افرادی که الکل مصرف کرده اند و همچنین تشخیص شراب از سرکه نیز استفاده می شود. علاوه بر این می توان از این وسیله برای تولید الکل با دقت 99% و همچنین برای رقیق کردن نمونه الکل و مشخص کردن مجدد درصد الکل نیز استفاده کرد.
نحوه استفاده از الکل سنج
الکل سنج یک لوله شیشه ای است که در یک مایع شناور است و انتهای آن مخروطی شکل و پر از جیوه است. جیوه کمک می کند که به علت سنگینی بخش انتهایی الکل سنج به شکل عمودی در مایعات قرار بگیرد. از آنجا که الکل متراکم تر از آب است، استفاده از یک الکل سنج به شما اجازه می دهد تا محتوای الکل یک مایع را به راحتی اندازه گیری کنید.
درجه بندی موجود در الکل سنج کمک می کند که افرادی که با این وسیله کار می کنند به راحتی بتواندد اعداد را ببینند و بنابراین درصد خطا موقع خواندن این اعداد با وجود تقسیم بندی موجود بر روی بدنه این وسیله کاهش می یابد.
برای استفاده از الکل سنج ابتدا در یک ظرف کاملا تمیز الکل بریزید حدود سه چهارم ظرف باید پر باشد و بهتر است ظرفی را انتخاب کنید که الکل سنج بتواند در آن شناور بماند و به اطراف برخورد نکند زیرا طول الکل سنج ها بین 25 تا 30 سانتی متر است.
سپس الکل سنج را از قسمت قطورتر یا همان انتها در داخل ظرف قرار دهید. الکل سنج به آرامی به طرف مرکز مایع شناور خواهد شد. در ادامه اگر در اطراف الکل سنج حباب مشاهده کردید بهتر است الکل سنج را بچرخانید زیرا این حباب ها می توانند مانع از خواندن اعداد درجه بندی برروی بدنه الکل سنج شوند.
پس از ثابت ماندن الکل سنج به سطح مایع نگاه کنید درجه و عدد روی الکل سنج درصد الکل را مشخص می کند. به عنوان مثال اگر عدد الکل سنج 30 باشد نشان دهنده این است که مایع موجود در ظرف حاوی 30 درصد الکل است.
استفاده از این وسیله به عنوان سریع ترین روش برای مشخص کردن وجود الکل شناخته می شود اما بهتر است از قبل از خرید الکل سنج به این نکته دقت کنید که این وسیله را برای انجام چه کاری می خواهید. برای تعیین میزان چگالی و قند محلول هایی که دارای الکل هستند مانند شراب و آبجو خانگی بهتر است از الکل سنج های سه کاره استفاده کنید.